تحلیل مقدماتی از ردپای بومی بودن صنعت سفال های نخودی شهر سوخته با استفاده از روش آنالیز نیمه کمی عنصری xrf

نویسندگان

حسین سرحدی دادیان

hossein sarhadi dadiyan university of zabolدانشگاه زابل وحید پور زرقان

vahid pourzarghan university of zabolدانشگاه زابل حسین مرادی

hosein moradi university of tehranدانشگاه تهران مهدی رازانی

mehdi razani art university of isfahanدانشگاه هنر اصفهان

چکیده

شهر سوخته محوطه ای آغاز تاریخی است که در جنوب شرق ایران در استان سیستان و بلوچستان واقع شده است و تاریخ آغاز استقرار در آن به 3200 ق.م بازمی گردد. نتایج حاصل از کاوش های مختلف نشان دهنده چهار دوره فرهنگی- استقراری (i-iv) در این شهر است که به یازده فاز تقسیم شده است. دوره ii در شهر سوخته به 2800 تا 2500 ق.م بر می گردد. دوره iii با تاریخی برابر با 2500 تا 2300 ق.م و دوره iv نیز تاریخی بین 1800 تا 1750 ق.م پیشنهاد شده است. این محوطه باستانی در 57 کیلومتری  جاده زابل زاهدان واقع شده است که در سال 1393 هفدهمین اثر ثبتی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو انتخاب گردید. کاوش های باستان شناختی انجام گرفته در این تپه هزاران قطعه سفال را از دل خاک بیرون کشیده است که غالباً با خمیرهای به رنگ نخودی هستند. همچنین سفال با خمیره خاکستری و قرمز نیز در میان بقایای سفالی این محوطه 150 هکتاری دیده می شود. باستان شناسان بر این باورند که بیشتر سفا ل های به دست آمده در خود شهر سوخته در محوطه-های اقماری اطراف ساخته شده اند که برای سنجش این فرضیه، پژوهش حاضر بر اساس تجزیه های عنصری نمونه سفال های شهر سوخته انجام گرفته است. در همین راستا 15 قطعه سفال که همگی این سفال ها مربوط به دوره ii-iii استقرار و مربوط به بازه زمانی 2800 تا 2200 ق.م است انتخاب شده است. قطعات سفال فوق با روش آنالیز دستگاهی فلورسانس پرتو ایکس (xrf) مورد آزمایش قرار گرفت تا میزان عناصر اصلی و فرعی قطعات شناخته شوند. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد اغلب سفال ها در یک دسته مشخص با نام گروه تولید محلی قرار می-گیرند. بر همین اساس تعداد 4 قطعه سفال تولید محلی نبوده و در گروه دیگری قرار گرفتند. با توجه به داده های تحقیق مشخص شد که سفال های قرمز و خاکستری مربوط به شهر سوخته نبوده و احتمالاً این سفا ل ها وارداتی اند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل مقدماتی از ردپای بومی بودن صنعت سفال های نخودی شهر سوخته با استفاده از روش آنالیز نیمه کمی عنصری XRF

Shahr-I Sokhta is a historical settlement in south-eastern of Iran in the province of sistan-baluchestan, where the first settlement history goes back to 3200 BC. The results of excavations show four cultural-settlement period (I-IV) in this city that is divided into 11 phases. Period (II) goes back to 2500-2800 BC. The history of period (III) is equivalent to 2300-2500 BC, and history of perio...

متن کامل

بررسی تطبیقی نقوش قالی سیستان با نقوش سفال نخودی شهر سوخته

Sistan rug is one of the most genuine native artifacts of the region which is closely linked to the spirit and substance of the people of this land, since in these years less attention has been paid to this original art and it has been less frequently studied by the relevant experts and researchers, day by day changes has been made in its design and color that has resulted in the deterioration ...

متن کامل

منشاء یابی منابع خاک مورد استفاده در سفال های بومی عصر سلجوقی شهر کهن جرجان با استفاده از روش xrf

منشاء یابی یافته های باستان شناسی یکی از رویکردهای نوین در گرایش باستان سنجی به شمار می رود. پیشینه استفاده از این رویکرد به اوایل قرن نوزدهم برمی گردد. این درحالیکه امروزه با رشد و گسترش پرشتاب علوم و فنون ، شاهد رونق و توسعه چشمگیر آن در بخش های مختلف می باشیم. مطالعات منشاء یابی جدا از کاربرد وسیع آن، در حوزه باستان شناسی نیز بکار می رود که البته از پیچیدگی های خاصی نیز برخوردار است. محدودیت...

15 صفحه اول

تحلیل عنصری سکه های نقره هخامنشی و اشکانی با استفاده از روش آنالیز pixe

با مطالعه و اندازه گیری خلوص و عیار سکه های نقره، می توان به اطلاعاتی در زمینه وضعیت اقتصادی، سیاسی و اجتماعی حکومت های مختلف دست یافت. در این پژوهش 27 سکه نقره هخامنشی و 15 سکه اشکانی که در «موزه ملی ایران باستان» و 47 سکه نقره اشکانی که در موزه «تماشاگه پول» نگه داری می شوند، مورد آنالیز و بررسی قرار گرفته است. با استفاده از روش آنالیز پیکسی، عناصر آلومینیوم (al)، گوگرد (s)، کلر (cl)، کلسیوم ...

متن کامل

تحلیل کمی با XRF بدون نمونه های شاهد

qua ntit at ive anal ys is o f e leme nt s by X- ray .s pectroscopy has many appli ca tio ns. In o rd e r to meas ure a relative amount of an element in a material it is necessary to use standard samples. However, using too many s tand ard samples with different pe rcent of elements needs a lo ng processing time and calculations. X-rays with definite enerJlics are incidenl to the sample, ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهه باستان سنجی

جلد ۱، شماره ۱، صفحات ۴۷-۵۴

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023